Küresel rekabetle birlikte artan tüketime bağlı olarak salınan gazlar küresel ısınmaya ve çevre kirliliğine yol açmaktadır. Bu durum çevre bilincinin artmasına tüketicilerin satın alma davranışlarının yeşil satın alma yönünde değiştirme eğilimi içerisinde oldukları gözlenmektedir. Bu davranış yöneliminin altında mevcut tüketim hızıyla gelecekte yaşam kalitesinin devam ettirilemeyeceği kaygısı yatmakta ve her geçen gün yeşil tüketici sayısı ve yeşil satın alma artmaktadır.
Yeşil satın alma eylemi yeşil tedarik zinciri ile mümkündür. Yeşil tedarik zinciri malzeme tedarik işleminin doğal kaynaklara zarar verilmeden ya da mümkün olan en az zararla yapılmasını, üretim sürecinde enerjinin verimli kullanımını, süreçlerin iyileştirilmesi ile temiz üretim uygulamalarını, üretim sırasında açığa çıkan atıkların azaltılmasını ve çevreye en az zarar verecek şekilde yok edilmesini, çevreye duyarlı ürünler üretilmesini, bu ürünlerin en uygun lojistik ağlarla taşınmasını önceleyen bir yöntemdir. Geleneksel tedarik zinciri anlayışından, yeşil tedarik zinciri anlayışına geçiş noktasında ekosistemdeki bozulmalar, yasal düzenlemeler, müşteri talepleri, artan rekabet, rekabette avantaj sağlama isteği, atık yönetimi ile maliyet düşüşü sağlama, ürün yaşam döngülerinin kısalması, paydaşların talepleri, şirket politikaları, artan tüketici duyarlılığı, sürdürülebilir gelişmeler gibi pek çok faktör rol oynamıştır.
Hata Modu ve Etkileri Analizi, bir ürün, süreç, sistem veya hizmetin olası hatalarını ve bu hataların olası etkilerini belirlemeyi amaçlayan bir analiz yöntemidir. Bu yöntem, yeşil satın alma stratejisinin başarısını tehdit eden riskleri belirlemek, bu riskleri azaltma potansiyel hataları ve bu hataların etkilerini önceden belirlemek, analiz etmek için kullanılır. Çalışmamızda 2019 ile 2024 yılları arasında Web Of Science ‘da yeşil tedarik zinciri, yeşil satın alma ve yeşil tüketici konularını içeren yayınlanmış çalışmalar dökümante edilmiştir. Akabinde çalışmaya alma ve dışlama kriterleri alanda yetkin 2 araştırmacı tarafından belirlenerek etki faktörü birin üzerinde olan, biası olmayan özgün araştırma çalışmaya alınmıştır. Hata modu ve etkileri analizi yöntemi ile olabilecek hatalar belirlenmiştir. Sonuçlarımızın alanda yapılan çalışmaların güçlü ve eksik yönlerinin ortaya konmasına katkı sunarak gelecekte konu ile ilgili yapılacak araştırmalarda yol gösterici olacaktır. ORCID NO: 0000-0002-2039-0785, 0000-0002-2039-0785
Anahtar Kelimeler: Yeşil Satın Alma, Tedarik Zinciri Yönetimi, Hata Türleri Etkileri ve Analizi, Sürdürülebilirlik, Yeşil Tüketici, Risk Analizi
|
