Günümüzde enerji verimliliği üzerine çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Otomotiv sektöründe de araç tasarımı süreçlerinden imalat proseslerine kadar tüm üretim adımlarında enerji verimliliği amaçlanmaktadır. Yapılan çalışmada da bir otomobil montajında bin adetin üzerinde bulunan kaynak prosesinin optimum parametre değerleri üzerinde çalışılarak kaynak kalitesinin arttırılması ve enerji kayıplarının önlenmesi üzerinde durulmuştur. Çalışmada 3 mm kalınlığında WSS-M1A365-A22 olarak isimlendirilen sıcak haddelenmiş, düşük karbonlu, geliştirilmiş şekillendirme kabiliyetine sahip çelik sac ile DIN 928 M4 kaynak somununun projeksiyon kaynak makinesi ile kaynaklanabilirliği incelenmiştir. Bu proses için optimum kaynak parametrelerini belirlemek amacıyla deneysel çalışmalar yapılmıştır. Yapılan deneysel çalışmalarda 3 ayrı deney grubu oluşturularak her deney aynı şartlar altında ikişer defa tekrarlanmıştır. Birinci deney grubu için kaynak akımı değişken değer olurken, kaynak zamanı, elektrot baskı kuvveti ve kaynak darbe sayısı sabit parametrelerdir. İkinci deney grubu için bu parametrelerden kaynak zamanı parametre olurken diğer parametre değerleri sabit tutulmuştur. Üçüncü deney grubunda ise elektrot baskı kuvveti değişken parametre olarak seçilmiş diğer kaynak parametreleri sabit değerler olarak incelenmiştir. Toplamda 36 adet deney yapılmıştır. Deneysel çalışmaların sonuçlarını değerlendirmek, çalışma parametreleri özelinde optimum kaynak verilerine ulaşmak amacıyla elde edilen numuneler üzerine tahribatlı testler uygulanmıştır. Yapılan tahribatlı testler sonucunda; M4 somun puntalama operasyonunda 14.5 kA kaynak akımı, 23 ms kaynak zamanı ve 460 daN kaynak kuvveti değerleri bu kaynak operasyonu için yeterli kaynak mukavemetini sağlamaktadır. Elde edilen sonuçlar çalışmada enerji verimliliğinin sağlandığını ve kaynak kalitesinin arttırıldığını göstermiştir.
Anahtar Kelimeler: Projeksiyon kaynağı, M4 kaynak somunu, Tahribatlı test
|
