Bu çalışmada Seçici Lazer Ergitme (SLE) yöntemi ile üretilen maraging takım çeliğinin (1.2709) sertliği üzerine kriyojenik işlemin etkisi araştırılmıştır. Derin kriyojenik işleme tabi tutulan parçaların, ısıl işlemsiz ve yaşlandırma ısıl işlemine tabi tutulan parçalara kıyasla sertlik değişimleri incelenmiştir.
Maraging çelikleri, düşük karbon içeriği sayesinde iyi kaynaklanabilirlik özelliklerine sahip ve eklemeli imalat alanında en çok tercih edilen çelikler arasında yer almaktadır. Yaşlandırma ısıl işlemi sırasında yapıda meydana gelen intermetalik çökeltiler sayesinde yüksek mukavemet özelliği göstermektedir.
Kriyojenik işlem, malzemelerin çok düşük sıcaklıklara (-196 °C) soğutularak istenen mekanik ve mikroyapısal özelliklere sahip olmalarını sağlamak için uygulanan geleneksel ısıl işlemi tamamlayıcı bir işlemdir. Çeliğin yapısında bulunan kalıntı östenit fazının martenzite dönüşümünü teşvik etme, iç gerilmelerin giderilmesi ve ikincil karbürlerin oluşumunu teşvik etmesi kriyojenik işlemin bilinen en yaygın etkilerindendir.
Çalışma kapsamında SLE yöntemi ile üretilen numuneler, çözeltiye alma (940 °C / 2 saat) ve yaşlandırma ısıl işlemi (520 °C / 6 saat) ardından kriyojenik işlemlere (- 196 °C / 12, 24, 36 ve 48 saat) tabi tutulmuştur. Mikroyapısal özellikler, aşınma özellikleri ve çekme dayanımının inceleneceği çalışmanın ön bulguları olan bu çalışma da, ısıl işlemsiz, ısıl işlem görmüş ve ısıl işlemin ardından kriyojenik işlemli numunelerin sertlik değerleri incelenmiştir.
Bulgulara göre, SLE ile üretilen orijinal numuneler ile ısıl işlem görmüş numuneler arasında belirgin bir sertlik artışı tespit edilmiş ancak kriyojenik işlemin malzemenin sertliği üzerinde bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir.
"Bu çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü birinci yazara ait "Yüksek Lisans Tez'inden üretilmiştir. Çalışma ESOGÜ-BAP tarafından “FYL-2023-2763” numaralı proje kapsamında desteklenmektedir. Etik kurul izni gerektirmemektedir. ORCID Kimliği: 0000-0002-9718-1148".
Anahtar Kelimeler: Eklemeli İmalat, Seçici Lazer Ergitme, Maraging Çelikleri, Isıl İşlem, Kriyojenik İşlem
|
